Çocuğun gelişmeninde özel alan kavramı ve mahremiyet hissinin fazlaca kıymetli olduğunu vurgulayan Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, mahremiyet teriminin hayatın birinci 6 yılında kesinlikle öğretilmesi gerektiğini söylemiş oldu. Özel alan ve mahremiyet konusunda bilhassa aileye fazlaca kıymetli bakılırsavler düştüğünü kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, 4 yaşına kadar çocuğa tuvalet ve banyoyu tek başına kullanmayı, yalnız uyumayı, tek başına giyinmeyi öğretmek gerektiğine dikkat çekti. Tarhan, çocuğu severken cinsel bölgelerinin ise sevgi alanı olarak kullanılmaması gerektiğinin de altını çiziyor.
Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, özel alan ve mahremiyet hissine ait değerlendirmede bulundu.
İnsan yavrusu öğrenmek üzere doğar
Öğrenmenin beşere has bir kavram olduğunu söz eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, insan çocuğunun tabiattaki hayvan yavrularından farklı olarak dünyaya geldiğini kaydederek “Hayvan yavrusu öğrenmiş olarak doğar. Doğar doğmaz genetik olarak davranışları kodlanmıştır. örneğin ördek çabucak yüzer, öteki bir hayvan yavrusu çabucak doğduğu anda ayağa kalkar. Lakin insan yavrusu öğrenmek üzere doğar. Bu niçinle insanoğlu her şeyi öğreniyor. Toplumsal ömrü öğreniyor, hayattaki biroldukça kavramı, başka beşerlerle bağlantıyı öğreniyor. Her şeyi öğrenmeye meraklı bir beyinle doğuyor.” dedi.
hayatın birinci 6 yılında yanlışsız öğrenilmesi gerekir
Mahremiyet eğitiminin 0-6 yaş içinde verilmesi gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “İnsanın öğrenme seyahatinde birinci öğretmeni annesidir. Bu öğretmenler çabucak sonrasında babası, geniş ailesi ve sonrasındasında da arkadaşları oluyor. Birinci mahremiyet, ömrün birinci 6 yılında kesinlikle gerçek biçimde öğrenilmesi gereken bir kavram. 0-6 yaş içinde çocuk mahremiyeti öğrenemezse ya da yanlış öğrenirse gelecekte bir fazlaca riske karşı hazırlıksız yakalanma mümkünlüğü ortaya çıkabilir.” ihtarında bulundu.
bir epeyce olumsuz olayın gerisinde eğitim eksikliği var
Günümüzde global olarak artan cinsel istismar, taciz ve şiddet üzere bir fazlaca olumsuzluğun olduğunu söz eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Bunların art planına bakıldığında mahremiyet eğitiminin eksikliği göze çarpıyor. Özel alan duygusu gelişmemiş çocuklar ensest hadiselerinin kurbanı olabiliyor. Geçmiş senelerda 18-20 yaş civarlarında genç bir kız, 130 kiloydu. Yemeyi durduramıyordu. Kurban suçluluk hissiyle kendini berbat göstermek için yemek yiyerek kilo alıyordu. Bilhassa ensest üzere kimi olaylarda depresyon ve travma yaşayan kurbanlarda çeşitli psikiyatrik hastalıklar ortaya çıkabiliyor.” dedi.
Özel alan ve mahremiyet konusunda bilhassa aileye epey değerli bakılırsavler düştüğünü hatırlatan Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Burada bütün iş ailenin. Cinsel mahremiyet hissini, özel alan hissini çocuklara öğretmemesi büyük meselelere yol açabilir.” dedi.
Özel alan teriminin tuvalet eğitiminden başlayarak yatak odalarının ayrılmasına kadar bir epeyce mevzuda olması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çocukların anne ve babalarıyla tıpkı odada uyumaması, uygun olan yaşta odasının ayrılması gerekiyor. Çocuğun yaşına uygun olmayan durumlara şahit olması ilerleyen devirde çeşitli davranış bozukluklarına yol açabilir. Hislerini söz etme marifeti gelişmeyen, soyut kavramları öğrenmemiş çocukta ahenk meseleleri ortaya çıkabilir.”dedi.
Mahremiyet fazlaca geniş bir alanı kapsıyor
Mahremiyet eğitiminde fazlaca geniş bir alanın olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çocuğun özel hayatının farkına varması gerekir. Özel alanını müdafaası demektir. Öteki insanların da onun özeline hürmet duyması demektir. Çocuğun kendi ve etrafı içinde özel sonlarını koruyabilmesi demektir. Toplumsal ömrün ortasında, özel hayatını müdafaasını öğrenmesi kıymetlidir. Tanımadığı biri ona çikolata uzattığı vakit ona çabucak inanıp tesirinde kalmaması da özel alan kavramıyla ilgilidir. Çocuğun bu kavramın manasını ‘benim özel alanım özel dünyamla ilgili’ diye anlamlandırması gerekir. Bu aslında çocuğun hislerini yönetmede kıymetli bir şeydir. Kendine zorla bir şey yaptırmak isteyene hayır diyebilme hüneri olması lazımdır.” diye konuştu.
Mahremiyet eğitiminde korkutarak değil, inançlı davranışın öğretilmesi gerektiğini söz eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çocuğa birtakım ayrıntıları verirken onu korkutmamak gerekiyor. Çocuğu korkutmak hayatının ilerleyen devirlerinde vajinismus üzere cinsel sıkıntıların ortaya çıkmasına sebep olabiliyor.”uyarısında bulundu.
Çocuğa giyinirken kimsenin görmemesi gerektiği öğretilmelidir
Çocuğa vücuduna müsaadesi haricinde kimsenin dokunamayacağını öğretmenin de kıymetine işaret eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Burada hayli önemli iç çamaşır kuralı var. Çocuğa mahremiyeti öğretirken ‘Vücudunda iç çamaşırının olduğu alana sen müsaade vermeden hiç kimse dokunmamalı. Ben bile müsaade almadan dokunmamalıyım. Gerekirse yalnızca hekim dokunabilir o da senden müsaade alarak dokunabilir’ halinde konuşulmalıdır. Çocuğa giyinirken kimsenin görmeyeceği bir alanda olması gerektiği de öğretilmelidir. Bunu öğretmediğiniz vakit çocukta özel alan algısı oluşmuyor. Oluşmadığı vakit da rastgele bir yanlış davranışa açık olabiliyor ya da makûs davranışa ve istismara açık hale gelebiliyor.” dedi.
Tuvalet ve banyo kapısı kapalı olmalıdır
Tuvalet banyo üzere meskenin birtakım alanlarının da özel olduğunun anlatılması gerektiğini tabir eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çocuğun odası ayrılmalıdır. Özellikle dört yaşından daha sonra odasına girerken kapısı çalınmalıdır. Tuvalete ve banyoya girerken kapının kapatılması gerektiği anlatılmalıdır. Tuvalet ve banyoda biri varken kesinlikle kapıya vurulması gerektiği anlatılmalı ve öğretilmelidir. Çocuğun 4 yaşından itibaren tuvaleti kendi başına kullanmayı öğrenmesi gerekiyor. 4 yaşından itibaren banyo yaparken iç çamaşırıyla birlikte banyo yaptırılmalı, iç çamaşırını da kendisinin değiştirmesine fırsat verilmelidir. Anne ve baba bunları yalnızca anlatarak değil, yaparak çocuğa örnek olmalıdır. Bu mevzuda örnek olmak saatlerce konferans vermekten epey daha fazla eğiticidir. Çocuğun çekmecesine ya da çantasına müsaade alarak nazaran çocuk da kendi özeli ile oburlarının özeli içindeki hudutları öğrenmiş olur.” dedi.
Meskendeki davranışlar da fazlaca kıymetli
Meskendeki tavır ve davranışların da mahremiyeti öğrenmede tesirli olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Anne babanın meskende giydiği kıyafet bile değerli. Konutta iç çamaşırı ya da plaj kıyafetiyle dolaşılıyorsa o çocuğa mahremiyeti öğretmek zordur. İnsanın yatak odası kıyafeti başkadır. Yatak odası kıyafetiyle konuk odasına gidilmez, salona gidilmez, yabancıların yanına gidilmez. örneğin çocuğun dudağını öpmek üzere davranışlar, çıplak vücuduna dokunmak, cinsel içerikli kelamların çocuğun yanında rahatça söylenmesi çocuğun mahremiyet algısını bozar.” ikazında bulundu.
Cinsel bölgeler sevgi alanı olarak kullanılmamalıdır
Prof. Dr. Nevzat Tarhan, çocuklara yapılan cinsel içerikli şakaların da gelişimlerine ziyan vereceğini vurgulayarak “Bazı kültürlerde sünnet olan çocuğa ‘Göster amcalara’ deniyor. bu biçimdece mahremiyet kavramını ortadan kaldırıyorlar. Çocuğu severken cinsel bölgelerin sevgi alanı olarak kullanılmaması gerektiğini vurguluyoruz.” dedi.
Bilhassa cinsellik konusundaki ayrıntıların de aile tarafınca verilmesinin değerine işaret eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çocuklarımızla konuşabilmeliyiz. Çocuk anne ve babasıyla korkma-dan gereksinimi olduğunda problemlerini anlatabilmeyi öğrenmeli. Anne ve baba çocuğu korkutarak değil, onu itimat münasebeti içerisinde yönetmeyi öğrenmeli. Çocuğu sevgiyle büyütelim. aslına bakarsanız sevgi olursa kaygı azalır, inanç artar.”
Dijital teknoloji kullanması sonlandırılmalıdır
İçerisinde yaşadığımız dijital çağda çocuğun teknoloji kullanmasının hudutlu olması gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Dijital çağdayız. Dünya dijitalleşme yaşıyor. Beş yaşına kadar anne ve baba nezareti olmadan çocuklara teknolojik alet vermemek gerekiyor. Verildiğinde de hudutların güzel çizilmesi gerekiyor. Çocuk her şeye kolay erişim sağlayabiliyor. 5 yaşından daha sonra anne ve baba nezaretinde epey hudutlu bir vakit diliminde kullandırılmalıdır. Sınırlama getirildiğinde çocuk dürtülerini denetim etmeyi öğrenir. Şayet bunu kazanamazsa çocuk para idaresi de yapamaz, hayatını da yönetemez, her türlü bağımlılığa hususa açık hale gelir. Bağımlılığın art planında ne var? Her şeyi kolay elde etmiş, haz peşinde koşan, konutun küçük prensesi veyahut prensi olmuş çocuklar hazza doymuyorlar. Beyinde ödül yetmezliği sendromu oluyor. Ödül yetmezliği demek bağımlılık demektir. Çocuğa hislerini yönetme maharetini küçük yaşta öğretmek gerekir.” tavsiyesinde bulundu.
Hibya Haber Ajansı
Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, özel alan ve mahremiyet hissine ait değerlendirmede bulundu.
İnsan yavrusu öğrenmek üzere doğar
Öğrenmenin beşere has bir kavram olduğunu söz eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, insan çocuğunun tabiattaki hayvan yavrularından farklı olarak dünyaya geldiğini kaydederek “Hayvan yavrusu öğrenmiş olarak doğar. Doğar doğmaz genetik olarak davranışları kodlanmıştır. örneğin ördek çabucak yüzer, öteki bir hayvan yavrusu çabucak doğduğu anda ayağa kalkar. Lakin insan yavrusu öğrenmek üzere doğar. Bu niçinle insanoğlu her şeyi öğreniyor. Toplumsal ömrü öğreniyor, hayattaki biroldukça kavramı, başka beşerlerle bağlantıyı öğreniyor. Her şeyi öğrenmeye meraklı bir beyinle doğuyor.” dedi.
hayatın birinci 6 yılında yanlışsız öğrenilmesi gerekir
Mahremiyet eğitiminin 0-6 yaş içinde verilmesi gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “İnsanın öğrenme seyahatinde birinci öğretmeni annesidir. Bu öğretmenler çabucak sonrasında babası, geniş ailesi ve sonrasındasında da arkadaşları oluyor. Birinci mahremiyet, ömrün birinci 6 yılında kesinlikle gerçek biçimde öğrenilmesi gereken bir kavram. 0-6 yaş içinde çocuk mahremiyeti öğrenemezse ya da yanlış öğrenirse gelecekte bir fazlaca riske karşı hazırlıksız yakalanma mümkünlüğü ortaya çıkabilir.” ihtarında bulundu.
bir epeyce olumsuz olayın gerisinde eğitim eksikliği var
Günümüzde global olarak artan cinsel istismar, taciz ve şiddet üzere bir fazlaca olumsuzluğun olduğunu söz eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Bunların art planına bakıldığında mahremiyet eğitiminin eksikliği göze çarpıyor. Özel alan duygusu gelişmemiş çocuklar ensest hadiselerinin kurbanı olabiliyor. Geçmiş senelerda 18-20 yaş civarlarında genç bir kız, 130 kiloydu. Yemeyi durduramıyordu. Kurban suçluluk hissiyle kendini berbat göstermek için yemek yiyerek kilo alıyordu. Bilhassa ensest üzere kimi olaylarda depresyon ve travma yaşayan kurbanlarda çeşitli psikiyatrik hastalıklar ortaya çıkabiliyor.” dedi.
Özel alan ve mahremiyet konusunda bilhassa aileye epey değerli bakılırsavler düştüğünü hatırlatan Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Burada bütün iş ailenin. Cinsel mahremiyet hissini, özel alan hissini çocuklara öğretmemesi büyük meselelere yol açabilir.” dedi.
Özel alan teriminin tuvalet eğitiminden başlayarak yatak odalarının ayrılmasına kadar bir epeyce mevzuda olması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çocukların anne ve babalarıyla tıpkı odada uyumaması, uygun olan yaşta odasının ayrılması gerekiyor. Çocuğun yaşına uygun olmayan durumlara şahit olması ilerleyen devirde çeşitli davranış bozukluklarına yol açabilir. Hislerini söz etme marifeti gelişmeyen, soyut kavramları öğrenmemiş çocukta ahenk meseleleri ortaya çıkabilir.”dedi.
Mahremiyet fazlaca geniş bir alanı kapsıyor
Mahremiyet eğitiminde fazlaca geniş bir alanın olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çocuğun özel hayatının farkına varması gerekir. Özel alanını müdafaası demektir. Öteki insanların da onun özeline hürmet duyması demektir. Çocuğun kendi ve etrafı içinde özel sonlarını koruyabilmesi demektir. Toplumsal ömrün ortasında, özel hayatını müdafaasını öğrenmesi kıymetlidir. Tanımadığı biri ona çikolata uzattığı vakit ona çabucak inanıp tesirinde kalmaması da özel alan kavramıyla ilgilidir. Çocuğun bu kavramın manasını ‘benim özel alanım özel dünyamla ilgili’ diye anlamlandırması gerekir. Bu aslında çocuğun hislerini yönetmede kıymetli bir şeydir. Kendine zorla bir şey yaptırmak isteyene hayır diyebilme hüneri olması lazımdır.” diye konuştu.
Mahremiyet eğitiminde korkutarak değil, inançlı davranışın öğretilmesi gerektiğini söz eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çocuğa birtakım ayrıntıları verirken onu korkutmamak gerekiyor. Çocuğu korkutmak hayatının ilerleyen devirlerinde vajinismus üzere cinsel sıkıntıların ortaya çıkmasına sebep olabiliyor.”uyarısında bulundu.
Çocuğa giyinirken kimsenin görmemesi gerektiği öğretilmelidir
Çocuğa vücuduna müsaadesi haricinde kimsenin dokunamayacağını öğretmenin de kıymetine işaret eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Burada hayli önemli iç çamaşır kuralı var. Çocuğa mahremiyeti öğretirken ‘Vücudunda iç çamaşırının olduğu alana sen müsaade vermeden hiç kimse dokunmamalı. Ben bile müsaade almadan dokunmamalıyım. Gerekirse yalnızca hekim dokunabilir o da senden müsaade alarak dokunabilir’ halinde konuşulmalıdır. Çocuğa giyinirken kimsenin görmeyeceği bir alanda olması gerektiği de öğretilmelidir. Bunu öğretmediğiniz vakit çocukta özel alan algısı oluşmuyor. Oluşmadığı vakit da rastgele bir yanlış davranışa açık olabiliyor ya da makûs davranışa ve istismara açık hale gelebiliyor.” dedi.
Tuvalet ve banyo kapısı kapalı olmalıdır
Tuvalet banyo üzere meskenin birtakım alanlarının da özel olduğunun anlatılması gerektiğini tabir eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çocuğun odası ayrılmalıdır. Özellikle dört yaşından daha sonra odasına girerken kapısı çalınmalıdır. Tuvalete ve banyoya girerken kapının kapatılması gerektiği anlatılmalıdır. Tuvalet ve banyoda biri varken kesinlikle kapıya vurulması gerektiği anlatılmalı ve öğretilmelidir. Çocuğun 4 yaşından itibaren tuvaleti kendi başına kullanmayı öğrenmesi gerekiyor. 4 yaşından itibaren banyo yaparken iç çamaşırıyla birlikte banyo yaptırılmalı, iç çamaşırını da kendisinin değiştirmesine fırsat verilmelidir. Anne ve baba bunları yalnızca anlatarak değil, yaparak çocuğa örnek olmalıdır. Bu mevzuda örnek olmak saatlerce konferans vermekten epey daha fazla eğiticidir. Çocuğun çekmecesine ya da çantasına müsaade alarak nazaran çocuk da kendi özeli ile oburlarının özeli içindeki hudutları öğrenmiş olur.” dedi.
Meskendeki davranışlar da fazlaca kıymetli
Meskendeki tavır ve davranışların da mahremiyeti öğrenmede tesirli olduğunu kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Anne babanın meskende giydiği kıyafet bile değerli. Konutta iç çamaşırı ya da plaj kıyafetiyle dolaşılıyorsa o çocuğa mahremiyeti öğretmek zordur. İnsanın yatak odası kıyafeti başkadır. Yatak odası kıyafetiyle konuk odasına gidilmez, salona gidilmez, yabancıların yanına gidilmez. örneğin çocuğun dudağını öpmek üzere davranışlar, çıplak vücuduna dokunmak, cinsel içerikli kelamların çocuğun yanında rahatça söylenmesi çocuğun mahremiyet algısını bozar.” ikazında bulundu.
Cinsel bölgeler sevgi alanı olarak kullanılmamalıdır
Prof. Dr. Nevzat Tarhan, çocuklara yapılan cinsel içerikli şakaların da gelişimlerine ziyan vereceğini vurgulayarak “Bazı kültürlerde sünnet olan çocuğa ‘Göster amcalara’ deniyor. bu biçimdece mahremiyet kavramını ortadan kaldırıyorlar. Çocuğu severken cinsel bölgelerin sevgi alanı olarak kullanılmaması gerektiğini vurguluyoruz.” dedi.
Bilhassa cinsellik konusundaki ayrıntıların de aile tarafınca verilmesinin değerine işaret eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Çocuklarımızla konuşabilmeliyiz. Çocuk anne ve babasıyla korkma-dan gereksinimi olduğunda problemlerini anlatabilmeyi öğrenmeli. Anne ve baba çocuğu korkutarak değil, onu itimat münasebeti içerisinde yönetmeyi öğrenmeli. Çocuğu sevgiyle büyütelim. aslına bakarsanız sevgi olursa kaygı azalır, inanç artar.”
Dijital teknoloji kullanması sonlandırılmalıdır
İçerisinde yaşadığımız dijital çağda çocuğun teknoloji kullanmasının hudutlu olması gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Dijital çağdayız. Dünya dijitalleşme yaşıyor. Beş yaşına kadar anne ve baba nezareti olmadan çocuklara teknolojik alet vermemek gerekiyor. Verildiğinde de hudutların güzel çizilmesi gerekiyor. Çocuk her şeye kolay erişim sağlayabiliyor. 5 yaşından daha sonra anne ve baba nezaretinde epey hudutlu bir vakit diliminde kullandırılmalıdır. Sınırlama getirildiğinde çocuk dürtülerini denetim etmeyi öğrenir. Şayet bunu kazanamazsa çocuk para idaresi de yapamaz, hayatını da yönetemez, her türlü bağımlılığa hususa açık hale gelir. Bağımlılığın art planında ne var? Her şeyi kolay elde etmiş, haz peşinde koşan, konutun küçük prensesi veyahut prensi olmuş çocuklar hazza doymuyorlar. Beyinde ödül yetmezliği sendromu oluyor. Ödül yetmezliği demek bağımlılık demektir. Çocuğa hislerini yönetme maharetini küçük yaşta öğretmek gerekir.” tavsiyesinde bulundu.
Hibya Haber Ajansı